Hücresel Solunum Konu Özeti

Hücresel Solunum Özet PDF

• Tüm canlılar ihtiyaç duydukları enerjiyi elde etmek için hücresel solunum tepkimelerini gerçekleştirir.
• Hücresel solunumun amacı biyokimyasal tepkimelerin gerçekleşebilmesi için gerekli olan enerjinin (ATP) üretilmesidir.
• Hücresel solunumda elde edilen enerjinin kaynağı enerji veren besin monomerleridir (glikoz, aminoasit, yağ asitleri, gliserol).

Hücresel solunum biçimleri şunlardır;

A- Oksijenli Solunum

B- Oksijensiz Solunum

C- Fermantasyon

 

A- OKSİJENLİ SOLUNUM

• Bu solunum biçimini ökaryotik canlılar mitokondrilerinde, prokaryotik canlılar ise sitoplazmalarında gerçekleştirir.
• Enerji eldesi bakımından en verimli hücresel solunum biçimidir.

 

Oksijenli Solunum Tepkimeleri

Besin monomeri + Oksijen  à Karbondioksit + Su + ATP + Isı

Oksijenli solunum tepkimeleri üç aşamada gerçekleşir. Bunlar;

1- Glikoliz

2- Krebs Döngüsü

3- ETS (elektron taşıma sistemi)

 

1- Glikoliz

• Hücrenin sitoplazmasında gerçekleşir.
• Tüm canlılarda gerçekleşen ortak bir tepkimedir.
• Toplamda 4 adet ATP üretiliken 2 adet ATP tüketilir.
• ATP üretim biçimi sübstrat düzeyinde fosforilasyondur.
• Sonucunda 2 adet pirüvik asit molekülü elde edilir.

 

2- Krebs Döngüsü

• Krebs’e hazırlık evresi sitoplazmada gerçekleşir.
• Hazırlık evresi ortamdaki oksijenin varlığını kanıtlar.
• Krebs aşaması, mitokondri organelinin matriks sıvında gerçekleşir.
• ATP üretim biçimi sübstrat düzeyinde fosforilasyondur.
• Tepkimeler esnasında CO₂, ATP,NADH+H ve FADH₂ molekülleri üretilir.

 

3- ETS (elektron taşıma sistemi)

• ETS, mitokondri kristalarında gerçekleşir.
• ATP üretimi bakımından oksijenli solunumun en verimli aşamasıdır.
• ATP üretim biçimi oksidatif fosforilasyondur.
• Tepkimelerin son elektron alıcısı oksijendir.
• Tepkimeler sonucunda su molekülleri oluşur.

 

B- OKSİJENSİZ SOLUNUM

• Oksijensiz solunum tepkimelerinin enerji verimi oksijenli solunuma göre düşüktür.
• Oksijenli solunumda da ETS elemanları kullanılır.
• Oksijensiz solunum, sülfür ve denitrifikasyon bakterileri tarafından gerçekleştirir.

 

C- FERMANTASYON

• Fermantasyon tepkimelerinde ETS elemanlarına ihtiyaç duyulmaz.
• Mayalanma olayları fermantasyona örnek olarak verilebilir.
• Fermantasyon tepkimelerinin de ilk aşaması
• Glikoliz sonrası aşama “son ürün tepkimeleri” adını alır. Bu aşamada ATP üretilmez.

 

 İki tip fermantasyon tepkimesi vardır. Bunlar;

1- Laktik Asit Fermantasyonu

2- Etil Alkol Fermantasyonu

 

1- Laktik Asit Fermantasyonu

• Memeli çizgili kası hücrelerinde ve yoğurt maya bakterilerinde görülür.
• Memeli çizgili kaslarında oluşan laktik asit geri dönüşümlüdür.
• Yoğurdun ekşime nedeni oluşan laktik asit molekülleridir.

 

2- Etil Alkol Fermantasyonu

• Hamur, sirke, turşu üretimi esnasında gerçekleşir.
• Son ürün tepkimeleri esnasında açığa CO₂ çıkar.

Not-1: Her iki tepkimenin sonucunda ortam pH değeri düşmektedir (laktik asit, CO₂).

Not-2: Son ürünler organik yapılıdır. Laktik asit à C₃H₆O₃, Etil alkol à C₂H₅OH

Not-3: Son ürünlerin farklı olma nedeni tepkimelerde etkili olan enzimlerin farklı olmasıdır.

 

Daha ayrıntılı bilgi için TIKLAYIN