İSKELET SİSTEMİ
- Omurgalıların tamamı iç iskelete
- İskelet sistemi, kemik ve kıkırdak dokudan oluşur.
- İskelet sistemi temel olarak eksen ve üyelerden oluşur.
A- KEMİK DOKU
Kemik hücresi: Osteosit,
Hücreler arası madde: Osein
Kemik dokuda su oranı az, inorganik (kalsiyum fosfat, magnezyum fosfat) madde oranı fazladır.
Kemiğin Yapısı
- Tüm kemiklerde sıkı ve süngerimsi kemik doku vardır.
- Tüm kemiklerde kırmızı ilik varken, yalnızca uzun kemiklerde sarı ilik vardır.
- Kırmızı kemik iliğinde kan hücreleri üretilir.
- Periost (kemik zarı), kemiği korur, onarır ve kemiğin enine büyümesini sağlar.
- Tüm kemiklerde havers ve volkmann kanalları vardır.
- Epifiz plakları kemiklerin boyuna büyümesini sağlayan kıkırdak tabakadır.
Kemik dokunun görevleri şunlardır;
- Vücuda desteklik verir ve vücudun dik durmasını sağlar.
- Büyümeyi sağlar.
- Vücut hareketinde kaslar ile beraber etkili olur.
- Bazı iç organları (kalp, beyin) korur.
- Bazı mineralleri (Ca, P) depolar.
- Kan hücresi (alyuvar, akyuvar) üretir.
Kemik Çeşitleri
1- Uzun kemik: Birçoğu üyelerde (kol ve bacaklar) yer alır. Örneğin uyluk ve pazı kemikleri.
2- Kısa kemik: El ve ayak bileklerindeki kemikler.
3- Yassı kemik: Kaburga ve kafatası üst bölgesi kemikleri.
4- Düzensiz kemik: Çene, elmacık ve omur kemikleri.
Eklemler
- Eklemler (oynamaz eklem hariç) iskelet sistemine hareket yeteneği kazandırır.
Eklem çeşitleri şunladır;
1- Oynamaz eklem: Kafatası kemikleri arasındaki eklemler.
2- Yarı oynar eklem: Omurlar arası eklemler.
3- Oynar eklem: Diz, kalça, omuz ve dirsek eklemleri.
- Tam oynar eklemlerde sürtünmeyi azaltan kıkırdak doku (dizde menisküs) ve sinovial sıvı vardır.
- Tam oynar eklemlerde ayrıca karşılıklı iki kemiği bir arada tutan bağ doku yapılı ligamentler (eklem bağları) vardır.
B- KIKIRDAK DOKU
Kıkırdak hücresi: Kondrosit
Hücreler arası madde: Kondrin
- Kıkırdak dokuda kan damarı ve sinir hücresi
Kıkırdak doku, yapısında bulunan kollajen ve elastik lif miktarına göre sınıflandırılır. Bunlar;
1- Fibröz kıkırdak: Bol miktarda kollajen lif içerir. Omurlar arası diskler.
2- Hiyalin kıkırdak: Kemik ucu ve burun kıkırdakları.
3- Elastik kıkırdak: Bol miktarda elastik lif içerir. Kulak kepçesi.
İskelet sistemi hastalıkları: Osteomalazi, osteoporoz, eklem iltihabı, raşitizm.
Ayrıntılı bilgi için tıklayın.