İskelet Sistemi
Destek ve Hareket Sistemi
Kemik, kıkırdak ve kas dokudan meydana gelen destek ve hareket sistemi isminden de anlaşıldığı gibi destek, hareket ve bunun yanında koruma gibi görevleri yerine getirir. İskelet sistemini kıkırdak ve kemik doku oluştururken, kas sistemini düz, çizgili ve kalp kasları oluşturur.
İskelet Sistemi
İskelet sistemi eksen ve üyelerden oluşur. Eksen iskeleti baş ve gövde, üyeler iskeleti ise kol ve bacaklardaki kemiklerden oluşur.
Eksen iskeleti
Eksen iskeleti baş ve gövde bölümünde bulunan kemiklerden oluşur. Kaburga, yüz, omur, kalça kemikleri eksen iskeleti kemiklerine örnek olarak verilebilir. Omur kemiklerinin 1.’si atlas, 2.’si ise eksen adını alır. Bu iki kemik arasında kıkırdak disk yoktur. Kuyruk sokumu omurları başta birkaç tane iken ergenlik dönemi ve sonrasında kaynaşarak sayısı tek adete düşer.
Üyeler iskeleti
Üyeler iskeleti kemikleri kol ve bacaklarda yer alır. Omuz ve kalça kemeri kemikleri de üyeler iskeletine dahildir. Üyeler iskeleti kemiklerine pazu, ön kol, uyluk (Vücudun en büyük kemiği), baldır, kaval, bilek, tarak ve parmak kemikleri verilebilir.
Kemik doku
- Kemik dokuda su oranı düşük, inorganik madde oranı yüksek olduğundan, kemik doku sert yapılıdır.
- Kemik doku hücreleri (Osteosit) sayıca az, hücreler arası maddesi (Osein) ise çoktur.
- Kemik doku hücreleri matriks denen kollajen yapılı ara maddenin içerisinde yer alır. Ara maddenin organik kısmını protein yapılı kollajen lifler oluştururken, inorganik kısmını kalsiyum karbonat ve kalsiyum fosfat mineralleri oluşturur.
- Kemik dokuda, kan damarları ve sinir hücreleri yer alır.
- Kemiklerin mineral madde oranı arttıkça esnekliği azalır ve kemikler daha kırılgan bir yapıya dönüşür.
- Yıldız biçimli kemik hücreleri, uzantılarla birbirlerine bağlıdır ve bu hücreler lakün boşluklarında yer alır.
- Ergin bir insanda 206 adet kemik vardır.
Kemiklerin görevleri (2022 AYT)
- Kemikler vücuda desteklik ve şekil verir.
- Kemikler vücudun gelişiminde etkilidir.
- Kemikler kas ve tendonlara tutunma alanı sağlar.
- Kemikler iç organları (Kafatası – beyin, kaburgalar – akciğer) korur.
- Kemik iliği, kan dokusu hücrelerinin üretiminde görev alır.
- Kemikler kaslarla birlikte vücudun hareket etmesinde rol alır.
- Kemikler kalsiyum, fosfor, magnezyum gibi mineralleri depolar.
Kemiklerin yapısı
Kemik, sıkı (Sert) ve süngerimsi dokudan oluşmaktadır.
1- Sıkı (Sert) kemik doku
- Sıkı kemik doku kemiklerin yüzeyini kaplar.
- Sıkı kemik doku magnezyum fosfat, kalsiyum fosfat ve kalsiyum karbonat yapılı olduğundan kemiğe sertlik verir.
- Kan damarı ve sinirleri içeren havers (Boyuna) ve volkmann (Enine) kanalları sıkı kemik dokuda yer alır.
- Kemik doku, iç içe geçmiş halkasal (Osteon) yapılardan oluşur. Söz konusu halkaları, hücre uzantıları birbirine bağlar.
- Osteonlar yapışma hatlarından ayrılır. Bu bölgeler hasar gören kemiklerin onarımında görev alır.
- Periost, bağ dokudan meydana gelir ve sıkı kemik dokuyu dıştan sarar.
- Periost, sahip olduğu kan damarları sayesinde kemikleri besler. Aynı zamanda sağlam yapısı sayesinde kemikleri korur.
- Periost hasar alan kemiklerin onarımını sağlar.
- Periost, kemiklerin enine büyümesini de sağlar.
2- Süngerimsi kemik doku
- Süngerimsi kemik doku uzun kemiklerin baş kısmını (Kırmızı ilik) diğer kemiklerin ise iç kısmını oluşturur.
- Süngerimsi kemik doku sıkı kemik dokuya göre daha yumuşak yapılıdır.
- Süngerimsi kemik dokuda havers kanalları yer almaz.
- Süngerimsi kemik doku boşluklarında kan hücrelerinin üretildiği kırmızı kemik iliği yer alır.
Kemik çeşitleri
1- Uzun kemikler
- Uyluk, kaval, baldır, köprücük, pazu kemikleri uzun kemiklere örnektir.
- Uzun kemiklerin uç kısmı baş, orta kısmı ise gövde adını alır.
- Uzun kemiklerin orta kısımdaki boşlukta sarı kemik vardır.
- Uzun kemiklerin baş ve gövde bölümleri arasında kemiklerin uzamasını sağlayan epifiz plağı yer alır.
2- Yassı kemikler
Kafatası, kaburga, kalça, göğüs kemikleri yassı kemiklere örnektir.
3- Kısa kemikler
Bilek kemikleri kısa kemiklere örnektir.
4- Düzensiz şekilli kemikler
Omurlar, yüz kemikleri düzensiz kemiklere örnektir.
Kıkırdak doku
- Hücreler arası boşlukları (Kondrin) fazla olan kıkırdak dokunun hücreleri kapsüllü ve büyük çekirdeklidir (Kondrosit).
- Kan damarı ve sinir hücrelerine sahip olmayan kıkırdak doku, bağ dokudan difüzyonla beslenir.
- Kıkırdak doku ara maddesinde yer alan elastik ve kollajen lifler, kıkırdak dokunun esnek ve dayanıklı olmasını sağlar.
Kıkırdak doku çeşitleri
1- Fibröz kıkırdak
Fibröz kıkırdak bol miktarda kollajen liften oluştuğundan dayanıklı bir yapıya sahiptir. Sırtta omurlar arası disklerde, diz kapağında bu tür kıkırdaklar yer almaktadır.
2- Elastik kıkırdak
Elastik kıkırdakta hücreler arası madde elastik liflerden oluştuğundan bu kıkırdak türü esnek yapılıdır. Örneğin, kulak kepçesi, östaki borusu.
3- Hiyalin kıkırdak
Hiyalin kıkırdak embriyonik dönemde iskeleti oluşturur. Bu kıkırdak türünde hücreler arası madde kollajen liflerden oluşmuştur. Örneğin, eklem başları, burun, soluk borusu.
Eklemler
Eklemler iki veya daha fazla sayıdaki kemiğin bağlantı yaptığı iskelet kısımlarıdır.
Eklemler hareket yeteneğine göre üçe ayrılır.
1- Oynamaz eklem
- Oynamaz eklem hareket yeteneği olmayan eklem çeşitidir.
- Oynamaz eklemleri oluşturan kemikler arasında kıkırdak doku yer almaz.
- Oynamaz eklemde kemiklerin birbirine sıkıca bağlanmasını sağlayan fibröz doku da yer almaz. Örneğin, kafatası kemikleri arası eklem.
2- Yarı oynar eklem
- Yarı oynar eklemde sınırlı da olsa hareket yeteneği vardır.
- Yarı oynar eklemi oluşturan kemikler arasında kıkırdak doku vardır. Örneğin boyun, omurlar arası.
3- Oynar eklem
- Oynar eklem vücuda hareket yeteneği kazandırır.
- Oynar eklemlerde karşılıklı iki kemiği bir arada tutan ve yapısında kollajen lif içeren ligament bağları yer almaktadır. Örneğin diz, kalça, omuz.
Konu Testi
Sınav özeti
0 – 10 soru tamamlandı
Sorular:
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
Bilgi
İskelet Sistemi / Doğru – Yanlış
Daha önce bu sınavı bitidiniz ve tekrar alamazsınız.
Sınav yükleniyor…
Sınava başlamak için önce kayıt olmalısınız.
Bu sınavı başlatmak için, aşağıdaki sınav bitirmek zorundasınız:
Sonuçlar
0 – 10 soru doğru olarak cevaplandı
Zamanınız:
Zaman doldu
0 – 0 Puan aldınız, (0)
Ortalama değer |
|
Sizin sonucunuz |
|
Kategoriler
- Kategorize edilmedi 0%
-
Tebrikler sınavı tamamladınız.
Posizyon | İsim | Buradan girildi | Puan | Sonuç |
---|---|---|---|---|
Tablo yükleniyor | ||||
Hiçbir uygun veri yok | ||||
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- Ceveplanan
- Gözden geçirme
-
Soru 1 – 10
1. Soru
10 PuanKıkırdak doku yapısında, kan damarı yoktur.
Doğru
Doğru değil
-
Soru 2 – 10
2. Soru
10 PuanKemik dokudaki inorganik madde oranı arttıkça kemiğin esnekliği artar.
Doğru
Doğru değil
-
Soru 3 – 10
3. Soru
10 PuanHavers kanalları sıkı kemik doku yapısında yer alır.
Doğru
Doğru değil
-
Soru 4 – 10
4. Soru
10 PuanKan üretimi, iskelet sisteminin görevlerinden birisidir.
Doğru
Doğru değil
-
Soru 5 – 10
5. Soru
10 Puanİskelet sistemi, kas sisteminden bağımsız olarak vücudun hareket etmesini sağlar.
Doğru
Doğru değil
-
Soru 6 – 10
6. Soru
10 PuanTüm kemik çeşitlerinde kırmızı ilik bulunur.
Doğru
Doğru değil
-
Soru 7 – 10
7. Soru
10 PuanVücudun eksenindeki toplam kemik sayısı üyelerdeki toplam kemik sayısından fazladır.
Doğru
Doğru değil
-
Soru 8 – 10
8. Soru
10 PuanTendonlar kasların kemiklere tutunmasını sağlar.
Doğru
Doğru değil
-
Soru 9 – 10
9. Soru
10 PuanTüm eklem çeşitlerinin yapısında kıkırdak doku vardır.
Doğru
Doğru değil
-
Soru 10 – 10
10. Soru
10 Puanİskelet sistemi gelişiminde bazı hormonlar etkilidir.
Doğru
Doğru değil
Sınav özeti
0 – 9 soru tamamlandı
Sorular:
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
Bilgi
İskelet Sistemi Konu Testi
Daha önce bu sınavı bitidiniz ve tekrar alamazsınız.
Sınav yükleniyor…
Sınava başlamak için önce kayıt olmalısınız.
Bu sınavı başlatmak için, aşağıdaki sınav bitirmek zorundasınız:
Sonuçlar
0 – 9 soru doğru olarak cevaplandı
Zamanınız:
Zaman doldu
0 – 0 Puan aldınız, (0)
Ortalama değer |
|
Sizin sonucunuz |
|
Kategoriler
- Kategorize edilmedi 0%
-
Tebrikler sınavı tamamladınız.
Posizyon | İsim | Buradan girildi | Puan | Sonuç |
---|---|---|---|---|
Tablo yükleniyor | ||||
Hiçbir uygun veri yok | ||||
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- Ceveplanan
- Gözden geçirme
-
Soru 1 – 9
1. Soru
10 Puanİnsanda aşağıdakilerden hangisinin gerçekleştirilmesi, iskelet varlığına bağlı olamaz?
Doğru
Tebrikler Doğru Cevapladınız
Doğru değil
Maalesef Yanlış Cevapladınız
-
Soru 2 – 9
2. Soru
10 Puanİnsanda, aşağıdaki faaliyetlerden hangisinin gerçekleşmesi sırasında iskelet sistemi rol almaz?
Doğru
Tebrikler Doğru Cevapladınız
Doğru değil
Maalesef Yanlış Cevapladınız
-
Soru 3 – 9
3. Soru
10 Puanİnsan iskelet sistemini oluşturan tüm kemikler düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisi bu kemikler için ortak değildir?
Doğru
Tebrikler Doğru Cevapladınız
Doğru değil
Maalesef Yanlış Cevapladınız
-
Soru 4 – 9
4. Soru
10 Puanİnsan iskelet sistemi eksen ve üyeler şeklinde iki ana bölüme ayrılır.
Aşağıdaki kemik ikililerinden hangisi aynı bölüme ait değildir?
Doğru
Tebrikler Doğru Cevapladınız
Doğru değil
Maalesef Yanlış Cevapladınız
-
Soru 5 – 9
5. Soru
10 Puanİnsan iskelet sistemindeki eklemler hareket yeteneğine göre sıralanırsa aşağıdakilerden hangisi bu açıdan en sınırlı kalır?
Doğru
Tebrikler Doğru Cevapladınız
Doğru değil
Maalesef Yanlış Cevapladınız
-
Soru 6 – 9
6. Soru
10 PuanAşağıdakilerden hangisi oynar eklem yapısında bulunabilen bir oluşum değildir?
Doğru
Tebrikler Doğru Cevapladınız
Doğru değil
Maalesef Yanlış Cevapladınız
-
Soru 7 – 9
7. Soru
10 PuanAşağıda verilmiş olan iskelet sistemi hastalıklarından hangisi daha çok belli bir cinsiyette rastlanır?
Doğru
Tebrikler Doğru Cevapladınız
Doğru değil
Maalesef Yanlış Cevapladınız
-
Soru 8 – 9
8. Soru
10 PuanAşağıdakilerden hangisi kemik ve kıkırdak dokunun ortak özelliğidir?
Doğru
Tebrikler Doğru Yanıtladınız
Doğru değil
Maalesef Yanlış Cevapladınız
-
Soru 9 – 9
9. Soru
10 PuanAşağıdakilerden hangisi kıkırdak doku için yanlıştır?
Doğru
Tebrikler Doğru Yanıtladınız
Doğru değil
Maalesef Yanlış Cevapladınız